Theofilov, Ivan: Ορταμεζάρ* (Ортамезар in Greek)

На Васил Урумов

Кварталът

със заселени провинциални дворчета,

в съседство със горещите бостани,

долапите, въртящите се кончета;

с унесените боклукчиви улици - и

омагьосаната

                     самовластна

                                           църква.

Кварталът с турски бит и

синагога -

Палестината чудесна на евреите

с дюкяни,

в които има:

      дъвка,

            леблебии,

                      небет-шекер,

                            хрущящи карамели.

Кварталът със страха и със страданието,

където денем светеха звезди

(тъй както в житията на светците)

по пардесютата на бедните евреи;

с акцията за избиване на гаргите,

с въздушните тревоги и тунелите,

с огромните очи на мойто детство...

Застреляха на керемидите ни Сами

на чичо Яко, брат на Бека и Естер,

червенокосите близначки. След това

узнахме, че е нарекъл Ангел...

И този кървав и притихнал ангел

бе кацнал върху покрива на къщата ни.

Баба ми се кръстеше.

И аз видях да преминават

спасените от акцията гарги.

Сияеше великолепен залез! Баща ми промълви:

- Язък! - В прозореца

на Якови гореше свещник

със седем пъстри свещи.

           Беше Пасха.

Η γειτονιά

με επαρχιώτικες αυλίτσες βυθισμένες στο πράσινο,

δίπλα στα ζεστά μποστάνια,

τα μαγγανοπήγαδα, τ’ αλογάκια τα περιστρεφόμενα,

με τα νυσταλέα βρώμικα δρομάκια - και

τη μαγεμένη

                     αυταρχική

                                      εκκλησία.

Η γειτονιά με την τούρκικη καθημερινότητα

και τη συναγωγή -

Η Παλαιστίνη θαυμαστή των Εβραίων

με μαγαζάκια,

που πωλούν:

       τσίχλα,

              ξηρούς καρπούς, ρεβίθια,

                       νεμπέτ-σεκέρ,

                                 τριζάτες καραμέλες.

Η γειτονιά με τον φόβο και τον πόνο,

όπου τη μέρα έλαμπαν αστέρια

(όπως στους βίους των αγίων)

στα πανωφόρια των φτωχών Εβραίων;

με τον πόλεμο ενάντια στις κάργες

με τους συναγερμούς των βομβαρδισμών και τα τούνελ,

με τα ορθάνοιχτα μάτια της παιδικής μου ηλικίας...

Πυροβόλησαν στα κεραμίδια του σπιτιού μας τον

Σάμη του μπάρμπα Ιάκω, τον αδερφό της

Ρεββέκας και της Εσθήρ,

τις κοκκινομάλλες δίδυμες. Ύστερα

μάθαμε, ότι πήρε τ’ όνομα Άγγελος...

Και εκείνος ο αιματοβαμμένος και σιωπηλός

άγγελος κούρνιασε στη στέγη του σπιτιού μας.

Η γιαγιά μου σταυροκοπιόταν.

Και’ γώ είδα να περνούν τις διασωθείσες

από την εξόρμηση κάργες.

Έλαμπε ένα θεσπέσιο ηλιοβασίλεμα!

Ο πατέρας μου ψιθύρισε:

- Τι κρίμα! - Μεσ’ το παράθυρο                              

της οικογένειας Ιακώβ έκαιγε λυχνία

με επτά πολύχρωμα κεριά.

          Ήταν Πάσχα.

*Ορταμεζάρ είναι η παλιά τούρκικη και εβραϊκή γειτονιά στη Φιλιππούπολη