Molnár Ferenc: Chłopcy z Płacu Broni (A Pál utcai fiúk (2.) in Polish)

Két nappal ezután, csütörtökön, mikor a füvészkertre ráborult az este, a kis hídon álló két őr egy sötét alak közeledtére fegyverbe lépett.
- Tisztelegj! - kiáltotta az egyik.
S erre mind a ketten égnek emelték ezüstös végű lándzsáikat, melyeken megcsillant a halvány holdsugár. A tisztelgés a vörösingesek vezérének, Áts Ferinek szólt, aki sietve haladt keresztül a hídon.
- Itt vannak mind? - kérdezte az őröktől. - Igenis, kapitány úr!
- Geréb is itt van?
- Ó volt az első, kapitány úr.
A vezér némán szalutált, mire az őrök ismét fejük fölé emelték lándzsáikat. Ez volt a vörösingesek fegyveres tisztelgése.
A sziget kis tisztásán akkor már összegyűltek volt az összes vörösingesek. Mikor Áts belépett közéjük, az idősebbik Pásztor elkiáltotta magát:
- Tisztelegj!
És a sok hosszú, ezüstpapíros végű lándzsa felugrott a fejek fölé.
- Sietnünk kell, fiúk - mondta Áts Feri, miután viszonozta a köszönést - mert egy kicsit elkéstem. Azonnal lássunk a dologhoz. Gyujtsátok meg a lámpát.
A lámpát sohse volt szabad addig meggyujtani, amíg a vezér meg nem érkezett. Ha a lámpa égett, az azt jelentette, hogy Áts Feri is a szigeten van. A fiatalabbik Pásztor meg gyujtotta a lámpát s a vörösingesek körbe lekuporodtak a kis fény köré. Senki nem szólt, mindenki a vezér szavát várta.
- Van valami jelenteni való? - kérdezte ez. Szebenics jelentkezett.
- Nos?
- Alássan jelentem, hogy a fegyvertárunkból hiányzik az a piros-zöld zászló, amit kapitány úr a Pál-utcaiaktól zsákmányolt.
A vezér összeráncolta a szemöldökét:
- A fegyverek közül nem hiányzik egy sem?
- Nem. Mint fegyvertáros, mikor idejöttem, megnéztem a romban a tomahawkokat és a dárdákat. Egytől-egyig mind ott volt, csak a kis zászló hiányzott. Azt ellopta valaki.
- Lábnyomokat láttál?
- Igen. Mint minden este, a törvény szerint, úgy tegnap is fölhintettem finom homokkal a rom belsejét, s mikor ma megvizsgáltam, találtam benne egy kis lábnyomot, amely a hasadéktól egyenesen abba a szögletbe vezetett, ahol a zászló volt s aztán a szöglettől kivezetett a hasadékig. Ott eltűnt a szemem elől, mert ott már kemény és gyepes a föld.
- A lábnyom kicsi volt?
- Igen. Olyan kicsi, hogy sokkal kisebb, mint a Wendaueré, pedig neki van köztünk a legkisebb lába.
Nagy csönd lett.
- Valami idegen járt a fegyvertárban - mondta a vezér. - Mégpedig Pál-utcai fiú volt.
Moraj futott végig a vörösingesek közt.
- Onnan sejtem, - folytatta Áts - mert ha valami más gyerek lett volna, elvitt volna a fegyverek közül is legalább egyet. De ez csak a zászlót vitte el. Valószínűleg megbíztak valakit a Pál-utcaiak, hogy a zászlójukat lopja vissza. Nem tudsz erről, Geréb?
Tehát Geréb már mint állandó kém szerepelt. Felállott:
- Nem tudok róla.
- Jól van. Leülhetsz. Utána fogunk járni. De most intézzük el a dolgunkat. Tudjátok, milyen szégyen esett meg rajtunk a multkor. Mialatt valamennyien itt voltunk a szigeten, az ellenség egy piros cédulát tűzött erre a fára. Nem tudtuk őket megfogni, olyan ügyesek voltak. Két idegen fiú után szaladtunk egészen a Tisztviselő-telepig és csak ott sült ki, hogy ők ok nélkül szaladtak előlünk, mi pedig ok nélkül szaladtunk utánuk. A cédula kitűzése nagy megszégyenítés volt ránk nézve és ezért bosszú jár. A grund elfoglalását is elhalasztottuk addig, amíg Geréb megvizsgálta a terepet. Most tehát Geréb jelentést fog tenni s mi elhatározzuk, hogy mikor indulunk háborúba.
Gerébre nézett: - Geréb! Állj fel. Ismét felállt Geréb. - Halljuk a jelentést. Mit végeztél?
- Én . . . - mondta kissé zavartan a fiú - azon a véleményen voltam, hogy talán harc nélkül is megszerezhetjük azt a területet. Elgondoltam, hogy hiszen valamikor én is közéjük tartoztam . . . és miért legyek éppen én az ok, hogy . . . szóval én megvesztegettem azt a tótot, aki a telekre felügyel és aki most majd ki fogja őket onnan . . . onnan . . .
Beléje szorult a szó. Nem tudta folytatni, oly szigorúan nézett a szemébe Áts Feri. És meg is szólalt, erős, mély hangján, melytől annyiszor reszkettek meg a fiúk, amikor az erős legény valamiért megharagudott rájuk:
- Nem, - bömbölte - te, úgy látszik, még mindig nem ismered a vörösingeseket. Nem megyünk mi vesztegetni, meg alkudozni. Ha nem adják szépszerivel, hát elvesszük. Nem kell nekem se tót, se kikergetés, aki mindene van! Micsoda alattomos dolog ez!? Mindnyájan hallgattak és Geréb lesütötte a szemét. Áts Feri fölállott:
- Ha gyáva vagy, eridj haza!
Villogó szemmel mondta ezt Gerébnek. És Geréb e pillanatban nagyon megijedt. Érezte, hogy ha most a vörösingesek kitessékelik maguk közül, akkor már igazán nincs sehol helye ezen a világon. Hát fölemelte a fejét és bátor hangon próbált beszélni :
- Nem vagyok gyáva! Veletek vagyok, veletek tartok, hűséget fogadok nektek!
- Ez már beszéd - mondta Áts, de az arcán látszott, hogy nem rokonszenvezik a jövevénnyel. - Ha velünk akarsz maradni, leteszed a fogadalmat a mi törvényeinkre.
- Szívesen - mondta Geréb és föllélekzett. - Adj hát kezet. - Kezet fogtak.
- Mostantól kezdve hadnagyi rangod van nálunk. Szebenics majd neked is ad lándzsát és tomahawkot s beírja a nevedet a titkos névsorba. És most hallgass ide. Nem lehet halogatni a dolgot. A támadás napját holnapra tűzöm ki. Holnap délután valamennyien itt gyülekezünk. A csapat fele a Mária-utca felől megy be és elfoglalja az erődöket. A csapat másik felének te fogod kinyitni a Pál-utcai kis kaput s ez a rész ki fogja kergetni a grundbelieket onnan, vagy ha a farakások közé menekülnek, akkor az erődökből támadják meg őket a többiek. Nekünk labdaterület kell és ezt meg fogjuk szerezni, bármi történjék is!
Mindenki fölugrott.
- Éljen - kiáltották mind a vörösingesek és lándzsáikat a magasba emelték.
A vezér csöndet intett.
- Még meg kell tőled kérdeznem valamit. Nem gondolod, hogy a Pál-utcaiak sejtik, hogy te hozzánk tartozol?
- Nem hinném - felelt az új hadnagy. - Még ha itt is volt valaki közülük a multkor, mikor a piros cédulát a fára tűzték, nem láthatott a sötétben.
- Tehát nyugodtan mehetsz be közéjük holnap délután? - Nyugodtan.
- Nem fognak gyanítani semmit?
- Nem. És ha gyanítanának is valamit, nem merne szólni egyik sem, mert mind fél tőlem. Nincs azok közt egy bátor fiú sem!
Egy éles hang vágott egyszerre közbe: - Dehogy nincs!
Körülnéztek. Áts Feri meglepetten kérdezte: - Ki szólt?
Senki se felelt. És az éles hang újra megszólalt: - Dehogy nincs
Most már világosan hallották, hogy a hang a nagy fa tetejéről jött. S rögtön ezután zörögni kezdtek az ágak, recsegett-ropogott valami a nagy fa lombjai közt s egy pillanat múlva egy kis szőke fiú mászott le a fáról. Mikor az utolsó ágról a földre ugrott, nyugodtan letisztogatta a ruháját, megállott egyenesen, mint a cövek és farkasszemet nézett a vörösingesek ámuló csapatával. Senki se szólt egy szót sem, úgy meglepett mindenkit ez a váratlanul idetoppant kis vendég.
Geréb elsápadt.
-- Nemecsek! - mondta ijedten. És a kis szőke felelt is.
- Igen, Nemecsek. Én vagyok: És ne kutassák, hogy ki lopta el a Pál-utcai zászlót a fegyvertárból, mert azt én loptam el. Itt van ni. Nekem van az a kis lábam, ami még a Wendauer lábánál is kisebb. És nem szóltam volna, fenn maradhattam volna a fa tetején, amíg maguk mind el nem mentek volna, hiszen ott gubbaszkodtam már félnégy óta. De mikor Geréb azt mondta, hogy köztünk nincs egy se, aki bátor volna, hát akkor gondoltam: „megállj, majd én megmutatom neked, hogy akad még a Pál-utcaiak közt is bátor fiú, ha nem más, hát a Nemecsek, a közlegény!" Itt vagyok, kérem, kihallgattam az egész tanácskozást, visszaloptam a zászlónkat, most tessék, csináljanak velem, amit akarnak, verjenek meg, csavarják ki a kezemből a zászlót, mert magamtól ugyan oda nem adom. Tessék, tessék, csak rajta! Hiszen én egyedül vagyok, maguk meg tízen vannak.
Kipirult, ahogy így beszélt és kitárta a két karját. Az egyik kezében a kis zászlót szorongatta. A vörösingesek nem tudtak magukhoz. térni ámulatukból és csak nézték ezt a csöpp kis szőke legényt, aki az égből pottyant közibök s aki itt bátran, hangos szóval kiabált az arcukba, fölemelt fővel mintha olyan erős volna, hogy el tudná páholni ezt az egész társaságot a két erős Pásztorral és Áts Ferivel együtt.
Leghamarább a Pásztoroknak jött még á hidegvérük. Odamentek a kis Nemecsekhez és jobbról-balról megfogták a két karját. A fiatalabbik Pásztor állt a jobboldalán és ez már
a kezéhez is nyúlt, hogy kicsavarja belőle a zászlót, mikor megszólalt a nagy csöndben Áts Feri hangja:
- Megálljatok! Ne bántsátok.
A Pásztorok csudálkozva néztek a vezérre.
- Ne bántsátok - mondta ez. - Ez a fiú tetszik nekem ! Bátor fiú vagy, Nemecsek, vagy ahogy hívnak. Itt a kezem. Csapj fel közénk vörösingesnek!
Nemecsek tagadólag rázta a fejét: - Nem én ! - mondta dacosan.
Reszketett a hangja, de nem a félelemtől, hanem az izgatottságtól. Sápadtan, komoly tekintettel állott ott és megismételte
- Nem én !
Áts Feri elmosolyodott. Azt mondta:
- Hát ha nem csapsz fel, azt se bánom. Én ugyan még nem hívtam senkit közénk. Aki itt van, mind úgy kéredzkedett ide. Te voltál az első, akit hívtam. De hát ha nem akarsz, nem jössz . . .
És hátat fordított neki.
- Mi legyen vele? - kérdezték a Pásztorok. A vezér csak úgy félvállról felelt.
- Vegyétek el tőle a zászlót.
Az idősebb Pásztor egy csavarintással kivette a Nemecsek gyönge kis kezéből a piros-zöld zászlót. Fájt a csavarás, a Pásztoroknak átkozottul kemény markuk volt, de a kis szőke összeszorította a fogát s egy hang se röppent el az ajakáról.
- Megvan! - jelentette Pásztor.
Mindenki arra figyelt, hogy most mi lesz. Micsoda rettenetes büntetést fog kitalálni a hatalmas Áts Feri. Nemecsek dacosan állott a helyén és összeszorította az ajkát.
Áts Feri feléje fordult és intett a Pásztoroknak:
- Ez nagyon gyönge. Ezt nem illik elverni. Hanem . . . Fürösszétek meg egy kicsit.
Nagy nevetés támadt a vörösingesek közt. Áts Feri is nevetett, a Pásztorok is nevettek. Szebenics feldobta a sipkáját a levegőbe és Wendauer ugrált, mint valami bolond. Még
Geréb is nevetett a fa alatt és ebben az egész vidám társaságban csak egy arc maradt komoly: a Nemecsek kis arca. Meg volt hűlve s már napok óta köhögött. Az édesanyja már a mai napra is megtiltotta neki, hogy elmenjen hazulról, de a kis szőke nem bírta a szobában. Három órakor megszökött hazulról és félnégytől estig a fa tetején ült a szigeten. De a világért se szólt volna. Talán mondja azt, hogy meg van hűlve? Még nagyobbat nevettek volna rajta és Geréb is nevetett volna, mint ahogy most nevetett: mind a foga kilátszott, olyan szélesre húzta a száját. Hát nem szólt. Tűrte, hogy az általános hahota közepette a sziget partjára vezessék s ott a két Pásztor belenyomja a sekélyvizű tóba. Félelmetes két fiú volt a két Pásztor. Az egyik a két kezét fogta össze, a másik a tarkóját tartotta. Nyakig belenyomták a vízbe s e pillanatban mindenki ujjongott a szigeten. A vörösingesek vidám táncot jártak a parton, a sapkáikat dobálták és nagyokat kurjantottak:
- Huja, hopp! Huja, hopp! Ez volt az ő kiáltásuk.
És a sok „huja, hopp" összeolvadt a nagy kacagással, vidám lárma verte föl a kis sziget esti csöndjét, s a parton, ahol Nemecsek oly szomorú szemmel nézegetett ki a vízből, mint valami bánatos kis béka, ott állott szétterpesztett lábbal Geréb, nagyokat nevetve s a fejével integetve a kis szőke felé.
Aztán eleresztették a Pásztorok, és Nemecsek kimászott a tóból. Most tört ki amúgy istenigazában a mulatság, amint csepegő-csurgó, sáros ruháját meglátták. Kis kabátjáról csurgott a víz, s ahogy a karját megrázta, úgy folyt ki a kabátujjából, mintha kannából öntötték volná. Mindenki elugrott előle, mikor megrázta magát, mint a vízzel leöntött pincsikutya. És gúnyos szavak röpködtek feléje:
- Béka! - Ittál? - Miért nem úsztál egy kicsit?
Egyikre sem felelt. Keserűen mosolygott és simogatta a vizes kabátját. De akkor elébe állt Geréb, széthúzta vigyorogva a száját és kevélyes fejbólintással ezt kérdezte tőle:
- Jó volt?
Nemecsek ráemelte nagy kék szemét és felelt:
- Jó volt - mondta csöndesen és hozzátette: - Jó volt, sokkal jobb volt, mint a parton állni és kinevetni engem. Inkább újesztendeig a vízben ülök nyakig, minthogy összeszűrjem a levet a barátaim ellenségeivel. Én nem bánom, hogy a vízbe nyomtatok. A multkor magamtól pottyantam a vízbe, akkor is itt láttalak a szigeten az idegenek közt. De engem meghívhattok magatok közé, hízeleghettek nekem, adhattok ajándékot, amennyit csak akartok, semmi közöm hozzátok. És ha még egyszer a vízbe nyomtok és még százszor és ezerszer a vízbe nyomtok, akkor is eljövök ide holnap is, meg holnapután is. Majd csak megbújok valahol, ahol nem vesztek észre. Nem félek én egyikőtöktől sem. És ha eljöttök hozzánk a Pál-utcába, elvenni a földünket, hát majd mi is ott leszünk! És meg fogom nektek mutatni, hogy ahol mi is tízen vagyunk, ott másképpen fognak veletek beszélni, mint ahogy én most itt beszélek. Könnyű volt velem elbánni! Aki erősebb, az győz. A Pásztorok ellopták a golyóimat a múzeumkertben, mert ők voltak az erősebbek! Könnyű tíznek egy ellen! De én nem bánom. Engem meg is verhettek, ha úgy tetszik. Hiszen ha akartam volna, nem kellett volna a vízbe mennem. De én nem csaptam fel közétek. Inkább fojtsatok vízbe és verjetek agyon; de én ugyan nem leszek áruló, mint valaki, akit ott áll, ni . . . ott . . .
Kinyújtotta a karját és Gerébre mutatott, akinek most a torkán akadt a nevetés. A lámpa fénye ráesett a Nemecsek szép szőke kis fejére, víztől fényes ruhájára. Bátran, büszkén, tiszta szívvel nézett a Geréb szemébe, s Geréb ezt a nézést úgy érezte, mintha valami súly szállott volna a lelkére. Elkomolyodott és lehorgasztotta a fejét. És ebben a pillanatban úgy hallgatott mindenki, olyan nagy volt a csönd, mintha templomban lettek volna a fiúk, s tisztán lehetett hallani, amint Nemecsek ruhájáról a kemény földre csöpögött a víz . . .
A nagy csöndbe belekiáltott Nemecsek: - Elmehetek?
Senki se felelt. Még egyszer kérdezte: - Hát nem vertek agyon? Elmehetek?
És miután most se felelt neki senki, nyugodtan, szépen; lassan elindult a híd felé. Egy kéz se mozdult, egyetlen egy fiú se moccant meg a helyéről. Most mindenki érezte, hogy ez a csöpp szőke gyerek valóságos kis hős, igazi férfi, aki megérdemelné, hogy felnőtt ember legyen . . . A hídnál álló két őr, aki az egész esetet végignézte; csak bámult rá, de hozzányúlni egyik se mert. Mikor Nemecsek a hídra lépett, fölharsant Áts Feri mély, dörgő hangja:
- Tisztelegj!

W dwa dni później, w czwartek, kiedy w Ogrodzie Botanicznym zapadł już zmrok, dwóch stojących na mostku wartowników stanęło na baczność na widok zbliżającej się ciemnej postaci.
- Prezentuj broń! - krzyknął jeden z wartowników.
Na tę komendę obaj unieśli w górę włócznie ze srebrnymi ostrzami, w których odbiła się poświata księżyca. Oddawali honory swemu dowódcy, który szybkim krokiem przechodził przez mostek.
- Cz są jui wszyscy? - zapytał wartowników Feri Acz.
- Tak jest, panie kapitanie! - Gereb też przyszedł?
- Był pierwszy, panie kapitanie.
Dowódca zasalutował w milczeniu, na co wartownicy znów odpowiedzieli uniesieniem włóczni w górę. W taki sposób czerwone koszule prezentowały broń.
Na małej polance wyspy zebrali się już wszyscy chłopcy w czerwonych koszulach. Kiedy na polankę wkroczył Feri Acz, starszy z braci Pastorów krzyknął:
- Prezentuj broń!
Długie włócznie z owiniętymi staniolem końcami uniosły się ponad głowy chłopców.
Feri Acz oddał zebranym honory, zasalutował i powiedział:
- Musimy się pośpieszyć, chłopaki. Spóźniłem się trochę. Natychmiast zabieramy się do roboty. Zapalcie latarnię.
Przed przyjściem dowódcy nigdy nie wolno było zapalać latarni. Kiedy latarnia się świeciła, oznaczało to, że Feri Acz również znajduje się na wyspie. Młodszy Pastor zapalił latarnię i czerwoni usiedli wokół. Nikt się nie odzywał, wszyscy czekali, aż przemówi wódz.
- Czy ktoś ma coś do zameldowania? - zapytał.
Zgłosił się Sebenicz.
- Mów!
- Melduję posłusznie, że z naszego arsenału zginęła czerwono-zielona chorągiew, którą pan kapitan zdobył na Placu Broni.
Dowódca zmarszczył brwi:
- A czy z broni niczego nie brakuje?
- Niczego. Jako zbrojmistrz zaraz po przyjściu poszedłem do arsenału, żeby sprawdzić, czy tomahawki i włócznie znajdują się swoim miejscu. Wszystkie co do jednego były w arsenale, brakowało tylko tej małej chorągiewki. Ktoś ją musiał ukraść.
- Czy widziałeś ślady stóp?
- Tak. Wczoraj wieczorem, jak zwykle, zgodnie z regulaminem wysypałem piaskiem wnętrze ruin i kiedy dziś przyszedłem, zobaczyłem ślady małych stóp, które prowadziły od szczeliny prosto do miejsca, gdzie leżała chorągiewka, i potem z powrotem do wyjścia. Tam ślady urywały się, bo na zewnątrz jest już twarda i porośnięta trawą ziemia.
- Czy to były ślady małych stóp?
- Tak, zupełnie małych, o wiele mniejszych niż Wendauera, który; ma z nas najmniejszą nogę.
Zaległa cisza.
- To znaczy, że ktoś obcy wtargnął do arsenału - powiedział dowódca. - I to ktoś z Placu Broni.
- Wśród czerwonych koszul podniósł się szmer.
- Bo gdyby to był jakiś zwykły dzieciak - ciągnął dalej Feri Acz - to zabrałby przynajmniej jedną sztukę naszej broni. A on wziął tylko chorągiew. Prawdopodobnie chłopcy z Placu Broni wyznaczyli kogoś, kto miał nam wykraść ich sztandar. Czy wiesz coś o tym, Gereb?
Jak widać, Gereb awansował już na zawodowego szpiega.
Gereb podniósł się.
- Nic o tym nie wiem.
- Dobra. Możesz siadać. Sprawdzimy to. Ale teraz załatwmy nasze sprawy. Dobrze wiecie, juk nas ostatnio upokorzono i wywiedzono w pole. Wszyscy byliśmy na wyspie, a mimo to przeciwnicy wywiesili na tym drzewie czerwoną kartkę. Byli sprytni i my nie potrafiliśmy ich złapać. Pobiegliśmy za dwójką nieznanych chłopców aż na Urzędnicze Parcele i dopiero tam wyszło nu jaw, że oni bez powodu uciekali przed nami, a my ich bez powodu goniliśmy! Wywieszenie tej kartki na naszej wyspie jest dla nas hańbą i dlatego musimy się zemścić. Przesunęliśmy również termin zajęcia Placu Broni, dopóki Gereb nie zbada dokładnie terenu. Niech teraz Gereb złoży raport, a my postanowimy, kiedy rozpoczniemy wojnę.
Spojrzał na Gereba.
- Gereb! Wstań!
Gereb ponownie się podniósł.
- Zdaj sprawę z tego, co zdziałałeś!
- Wydawało mi się... - zaczął lekko zmieszany Gereb - że moż najlepiej byłoby zdobyć ten teren bez walki. Pomyślałem tak, bo przecież kiedyś ja też należałem do nich... więc wolałbym, żeby nie doszło do otwartej walki... no więc przekupiłem tego stróża Słowaka, który pilnuje Placu, i on teraz przepędzi ich stamtąd bez wojny.
Nagle zamilkł. Feri Acz tak ostro spojrzał mu w oczy, że słowa uwiezły Gerebowi w gardle. Feri Acz odezwał się głośno swoim głębokim głosem, który potrafił zmrożić krew w żyłach tym, którzy narazili się dowódcy.
- Nie! Jak widzę, ty ciągle nie wiesz, kim są czerwone koszule. My nie będziemy nikogo przekupywać, nie będziemy z nikim się targować! Jeśli oni nie ustąpią z Placu dobrowolnie, to zabierzemy Plac siłą. Nie potrzeba mi pomocy żadnego Słowaka, żadnego przepędzania stamtąd tych chłopaków. I żadnych podstępów.
- Wszyscy milczeli. Gereb spuścił oczy. Feri Acz podniósł się.
- Jeśli tchórzysz, to fora ze dwora!
- Powiedział to z błyszczącymi gniewem oczyma. Gereb w tym momencie bardzo się przestraszył. Czuł, że jeśli teraz czerwoni usuną go ze swoich szeregów, to nie będzie już dla niego nigdzie miejsca. Podniósł więc głowę i zdobyl się na odwagę.
- Nie jestem tchórzem! Jestem z wami, trzymam z wami i przysięgam wam wierność!
- Dobra! - zgodził się Acz, ale z jego miny widać było, że nie darzy Gereba sympatią. - Jeśli chcesz z nami zostać, musisz złożyć przysięgę na nasze prawo.
- Jestem gotów - powiedział Gereb.
- Podaj więc rękę.
Podali sobie dłonie.
- Od dziś masz u nas stopień podporucznika. Sebenicz da ci włócznię i tomahawk i wpisze twoje nazwisko do naszego tajnego rejestru. A teraz słuchaj. Nie można dalej odwlekać sprawy. Na jutro wyznaczam dzień natarcia. Jutro po południu wszyscy spotkamy się w tym miejscu. Połowa naszego oddziału wtargnie od strony ulicy Marii i zajmie fortece. Druga część oddziału wejdzie przez otwartą furtkę od strony ulicy Pawła i wygoni tamtych chłopaków z Placu. Gdyby zaś próbowali cofnąć się między sągi, to wtedy uderzymy na nich z zajętych już fortec. Musimy mieć Plac do gry w piłkę i zdobędziemy go, choćby nie wiem co się działo!
Wszyscy zerwali się ze swoich miejsc.
- Niech żyje! - krzyknęli chłopcy w czerwonych koszulach i wysoko unieśli w górę swoje włócznie.
Dowódca nakazał ciszę.
- Muszę cię jeszcze o coś zapytać. Czy nie myślisz, że chłopcy z Placu Broni podejrzewają, że do nas przystałeś?
- Chyba nie - odpowiedział nowo mianowany podporucznik. - Nawet jeśli któryś z nich był na wyspie wtedy, kiedy przypięli do drzewa tę kartkę, to w ciemnościach nie mógł mnie rozpoznać.
- Czyli jutro po południu spokojnie możesz do nich pójść?
- Całkiem spokojnie.
- Nie będą cię o nic podejrzewać?
- Nie. A jeśli nawet by podejrzewali, to nikt się nie odezwie, bo wszyscy się mnie boją. Nie ma wśród nich ani jednego odważnego. W tym momencie rozległ się nagle dźwięczny, donośny głos:
- Nieprawda! Są tacy!
Czerwoni spojrzeli po sobie. Feri Acz ze zdumieniem zapytał:
- Kto to powiedział?
Nikt się nie odezwał. Wtem dźwięczny głos odezwał się ponownie:
- Są tacy!
Teraz już wyraźnie usłyszeli, że głos dobiegał ze szczytu drzewa.
Zaraz potem zaszeleściły liście, zatrzeszczały gałęzie i po chwili z drzewa zaczął złazić mały, jasnowłosy chłopiec. Kiedy zeskoczył na ziemię z ostatniej gałęzi, spokojnie oczyścił ubranie, wyprostował się z godnością i spojrzał prosto na zdumionych chłopców w czerwonych koszulach. Wszyscy byli do tego stopnia zaskoczeni tym niespodziewanym pojawieniem się małego gościa, że nikt słowem nawet nie pisnął.
Gereb zbladł jak kreda.
- Nemeczek! - powiedział z przestrachem. I mały chłopiec odpowiedział mu:
- Tak, to ja, Nemeczek. To właśnie ja. I nie szukajcie tego, kto zabrał z waszego arsenału chorągiew chłopców z Placu Broni, bo to ja ją zabrałem. O, tu ją mam! I to ja mam takie małe stopy, mniejsze od stóp Wendauera. I wcale nie musiałem się odzywać, mogłem siedzieć cicho na drzewie i czekać, aż stąd pójdziecie, bo i tak siedziałem już tam od pół do czwartej. Ale kiedy Gereb powiedział, że wśród nas nie ma ani jednego odważnego, wtedy pomyślałem sobie: „Czekaj, bratku, już ja ci pokażę, że wśród chłopców z Placu Broni są odważni, nawet ja, Nemeczek, szeregowiec!" A więc jestem tu, podsłuchałem całą waszą naradę, odzyskałem naszą chorągiew i proszę bardzo, możecie teraz zrobić ze mną, co chcecie, możecie mnie zbić, wyrwać chorągiew, ale naprzód musicie wykręcić mi ręce, bo dobrowolnie jej nie oddam. Proszę, proszę, zaczynajcie! W końcu jestem tu sam jeden, a was jest dziesięciu.
Przemawiając tak, z wypiekami na twarzy, wyciągnął ręce: w jednej dłoni ściskał małą chorągiewkę. Chłopcy w czerwonych koszulach poniemieli z podziwu - wszyscy patrzyli ze zdumieniem na jasnowłosego malca, który jakby prosto z nieba spadł między ich szeregi i teraz z podniesioną głową, głosem donośnym i śmiałym rzucał im w twarz wyzwanie i czuł się tak silny, jakby mógł pokonać całą ich armię, włącznie z siłaczami Pastorami i Ferim Aczem na czele.
Pastorowie pierwsi odzyskali zimną krew. Podeszli do małego Nemeczka i z obydwóch stron złapali go pod ręce. Młodszy Pastor stojący po prawej stronie już zabierał się do wykręcenia Nemeczkowi ręki z chorągiewką, kiedy wielką ciszę przerwał głos Feriego Acza:
- Stać! Zostawcie go!
Pastorowie ze zdziwieniem spojrzeli na swego wodza.
- Zostawcie go - powtórzył dowódca. - Podoba mi się ten chłopiec. Jesteś odważny, Nemeczek, czy jak cię tam nazywają. Oto moja ręka. Wstąp do nas, do czerwonych koszul.
Nemeczek przecząco potrząsnął głową.
- Nigdy! - powiedział hardo.
Głos miał drżący, ale nie ze strachu, tylko ze zdenerwowania. Blady, z wyrazem niezwykłej powagi w oczach powtórzył raz jeszcze:
- Nigdy!
Feri Acz uśmiechnął się. I odezwał w te słowa:
- Trudno, nie mam zamiaru cię namawiać, jak nie, to nie:Jeszcze nigdy nikogo nie zapraszałem do nas. Wszyscy, którzy tu są, sami się o to prosili. Ty byłeś pierwszym, któremu to zaproponowałem. A jeśli nie chcesz, twoja sprawa...
I odwrócił się do Nemeczka plecami.
- Co mamy z nim zrobić? - zapytali obaj Pastorowie. Dowódca od niechcenia rzucił im przez ramię:
- Zabierzcie mu chorągiew.
Starszy Pastor jednym chwytem wyrwał ze słabiutkiej dłoni Nemeczka czerwono-zieloną chorągiewkę. Zabolało, bo Pastorowie mieli piekielnie silne łapy, ale mały zacisnął zęby i ani pisnął.
- Gotowe! - zameldował Pastor.
Wszyscy z napięciem czekali, co teraz nastąpi. Jaką to straszliwą karę wymyśli wszechwładny Feri Acz. Nemeczek hardo stał na swoim miejscu i zaciskał wargi.
Feri Acz obrócił się i skinął na Pastorów.
- To straszny słabeusz. Nie wypada go bić. Ale... wykąpcie go.
Czerwone koszule wybuchnęły głośnym śmiechem. Roześmiał się też Feri Acz, śmieli się Pastorowie. Sebenicz podrzucił w górę czapkę, a Wendauer skakał jak głupi. Nawet Gereb chichotał pod drzewem i w całym tym towarzystwie tylko na jednej twarzy malowała się powaga: na małej buzi Nemeczka. Był przeziębiony i kaszlał już od wielu dni. Właśnie dziś matka zabroniła mu wychodzić, ale jasnowłosy chłopczyk nie mógł wytrzymać. O trzeciej godzinie wymknął się z domu i od pół do czwartej aż do wieczora siedział na szczycie drzewa. Ale za żadne skarby nie chciał się teraz odezwać. Bo i co miał powiedzieć? Że jest przeziębiony? Zaczęliby się jeszcze głośniej śmiać i Gereb też śmiałby się z nimi, tak jak teraz się śmieje. Tak szeroko, że aż wszystkie zęby mu widać. Więc Nemeczek milczał. Wśród ogólnego śmiechu bez oporu dał się doprowadzić do brzegu i tam obaj Pastorowie zanurzyli go w płytkiej wodzie stawu. Pastorowie byli okrutni. Jeden z nich trzymał Nemeczka z tyłu za ręce, drugi złapał za kark. Wcisnęli go do wody po szyję i w tym momencie wszyscy na wyspie zawyli ze szczęścia. Czerwoni tańczyli z radości na brzegu, podrzucali czapki do góry i wydawali gromkie okrzyki:
- Hej hop! Hej hop!
Tak brzmiało ich hasło.
Gromkie okrzyki zlały się z wielkim śmiechem i radosna wrzawa zakłóciła wieczorną ciszę małej wyspy. Zanurzony w wodzie po szyję Nemeczek smutno spoglądał na brzeg. Wyglądał jak jakaś biedna żaba. A na brzegu, na szeroko rozstawionych nogach, stał głośno rechocząc Gereb.
Wreszcie Pastorowie puścili go i Nemeczek wygramolił się zestawu. Kiedy ujrzano go w ociekającym i zabłoconym ubraniu, wesołość wybuchła ze zdwojoną siłą. Woda lała się Nemeczkowi z kurtki, a gdy potrząsnął ramionami, z rękawów siknęło jak z konewki. Wszyscy odskoczyli, a on, niczym pinczerek, otrząsał się z wody. Prześcigano się w szyderstwach.
- Żaba!
- Napiłeś się do woli?
- Dlaczego sobie nie popływałeś?
Nemeczek nie reagował na te kpiny. Gorzko się uśmiechał i wygładzał mokrą kurtkę. Wtedy podszedł do niego Gereb i, szczerząc zęby w szerokim uśmiechu i kiwając głową, zapytał:
- No i co, dobrze było?
Nemeczek podniósł na niego swoje duże, niebieskie oczy i odparł:
- Dobrze - powiedział cicho i już głośniej dodał: - Było mi znacznie lepiej niż tobie, kiedy stałeś na brzegu i wyśmiewałeś się ze słabszego. I wolałbym siedzieć w tej wodzie po szyję nawet do nowego roku, niż knuć z wrogami moich przyjaciół. Nie żałuję, że zanurzyliście mnie w wodzie. Poprzednim razem, kiedy sam wpadłem do wody, też cię widziałem wśród nich na tej wyspie. I choćbyście mnie zapraszali, przypochlebiali się, a nawet dawali prezenty, nie chcę mieć z wami nic wspólnego. Możecie mnie wsadzić do wody po sto i po tysiąc razy, ja i tak przyjdę tu jutro i pojutrze! I schowam się gdzieś tak, że mnie nie znajdziecie. Nie boję się nikogo z was. A gdy przyjdziecie do nas, na Plac Broni, zabrać nam naszą ziemię, to będziemy na was czekać. I pokażę wam, że kiedy będzie nas dziesięciu, tyle samo co was, to zupełnie inaczej porozmawiamy. Teraz jestem tu sam. Łatwo było mnie pokonać! Silniejszy zawsze wygrywa. Pastorowie ukradli mi moje kulki w Ogrodzie Muzealnym, bo byli silniejsi. W dziesięciu łatwo stawać przeciw jednemu. Ale ja nie żałuję. Możecie mnie nawet zabić, jeśli wam się tak spodoba. Nie musiałem przecież włazić do tej wody. Wystarczyłoby przystać do was. Ale ja tego nie chciałem. Możecie mnie utopić, zatłuc na śmierć, ale ja nigdy nie będę zdrajcą, jak ten ktoś, kto stoi wśród was, o... tam...
W tym momencie wyciągnął rękę i wskazał na Gereba, któremu śmiech uwiązł w gardle. Światło latarni padło na ładną, jasną głowę Nemeczka, oświetliło ociekające wodą ubranie. Odważnie, dumnie i ze spokojem patrzył Nemeczek Gerebowi prosto w oczy, a ten poczuł nagle jakiś ogromny ciężar na duszy. Spochmurniał i opuścił głowę. W tym momencie wszyscy umilkli i zapadła cisza niczym w kościele. Wyraźnie było słychać, jak z ubrania Nemeczka spadają na twardą ziemię krople wody.
Milczenie przerwał głos Nemeczka:
- Czy mogę odejść?
Nikt mu nie odpowiedział. Zapytał więc raz jeszcze:
- Nie zbijecie mnie? Mogę odejść?
A ponieważ nadal nikt nie odpowiedział, Nemeczek powoli ruszył w stronę mostku. Wszyscy stali nieruchomo, nikt nie drgnął, żeby go zatrzymać. Chłopcy uświadomili sobie, że oto ten jasnowłosy malec jest małym bohaterem, w pełni zasługującym na miano prawdziwego mężczyzny... Stojący przy moście dwaj wartownicy, którzy widzieli wszystko, co zaszło, patrzyli w milczeniu na Nemeczka. Nie śmieli go nawet dotknąć.
Kiedy Nemeczek wszedł na most, rozległ się grzmiący, głęboki głos Acza:,
- Prezentuj broń!